Καλημέρα.
Ξεκλείδωμα, δακτυλικό αποτύπωμα, αναγνώριση προσώπου. Αγωνία για ενημέρωση περί των εξελίξεων που έχασες ενώ κοιμόσουν. Το πρώτο άγγιγμα της μέρας είναι το κινητό σου, το έχεις σκεφτεί ποτέ αυτό;
Πριν πλύνεις το πρόσωπο, πληκτρολογείς· την παρουσία σου επιβεβαιώνει το χρήστης «Ενεργός». Διαθέσιμος και πάλι στον online κόσμο. Πριν καν το καταλάβουμε περνούν πολλά λεπτά απορρόφησης στην οθόνη. Δε μας κατηγορώ. Είναι ατέλειωτο το refresh, η τροφοδότηση νέων δεν σταματάει και ποτέ δεν μπορείς να τα έχεις δει όλα. Κάνουμε σκρολ-λαικ-σκρολ. Δεν συνειδητοποιούμε ότι περνάμε πολλές ώρες μοναξιάς με το κινητό, ενώ θα μπορούσαμε να είμαστε οπουδήποτε, κάνοντας οτιδήποτε.
Παρακολουθούμε ζωές και τρόπους ζωής στα social, ανθρώπων που τους περισσότερους γνωρίζουμε λίγο ή δεν γνωρίζουμε καν. Μένουμε ενημερωμένοι για εξελίξεις που αύριο θα θεωρούνται παλιές. Η νοοτροπία του newsfeed αυτή είναι. Ό,τι συμβαίνει ΤΩΡΑ είναι φρέσκο, ενδιαφέρει, κερδίζει προβολές. Φωτογραφίες και βίντεο της προηγούμενης εβδομάδας θεωρείται άθλος να παραμένουν ψηλά σε επισκεψιμότητα μετά από λίγες ημέρες. Υπάρχουν τα trend αυτής της εβδομάδας, και ύστερα της επόμενης. Μια εφήμερη κατάσταση που μας καλύπτει-προσωρινώς.
Πάντως, είναι όντως ωραία παρέα η online πραγματικότητα. Προσφέρει χαλάρωση, πολύχρωμες εικόνες και ευκαιρίες για σχόλια και γέλιο με τους δικούς μας. Περνάμε όντως καλά. Και ως εκ τούτου είναι γεγονός ότι η τεχνολογία και η online διάσταση μας έχουν προσφέρει εξαιρετικά οφέλη: άμεση επικοινωνία με μηνύματα, βιντεοκλήσεις, ενημέρωση, εγκυκλοπαίδειες, χάρτες. Άνεση και ταχύτητα, εκμηδένιση αποστάσεων.
Ωστόσο, το πρόβλημα είναι ότι η διάσταση αυτή είναι αρκετά δελεαστική για να τολμήσεις να την εγκαταλείψεις σύντομα και να περάσεις στη ζωντανή καθημερινότητά σου. Ακόμα και σε συναντήσεις με φίλους τους ζητάμε συχνά να περιμένουν για να απαντήσουμε σε μηνύματα που λάβαμε στο τσατ από κάποιους άλλους φίλους. Ζητάμε λίγο χρόνο αποχής από το τώρα για να συνδυάσουμε τους δυο κόσμους μας. Έτσι όμως χάνουμε τη στιγμή, γιατί η ζωή μας συμβαίνει στον έναν από αυτούς. Σε αυτόν απ’ τον οποίο λείπουμε όταν πληκτρολογούμε. Τελικά δεν είμαστε πραγματικά κοντά σε κανέναν-ούτε στους live ούτε στους online φίλους.
Ταυτόχρονα, αναλώνουμε τον χρόνο μας, επενδύοντας πολύ από αυτόν σε μια δραστηριότητα μηδαμινά παραγωγική. Για όσους βλέπουν τον χρόνο ως μέσο επένδυσης και ως ευκαιρία, το διάβασμα, η γυμναστική, μια βόλτα με φίλους, ή το σινεμά είναι σαφώς παραγωγικότερες εναλλακτικές χαλάρωσης από το νωθρό σκύψιμο στο μπλε φως.
Δεν ήταν πάντα έτσι. Θυμάμαι ότι εμείς δεν πηγαίναμε στο σχολείο με κινητό και σύνδεση στο ίντερνετ μέσα στην τάξη. Δεν είχαμε πριν 10 χρόνια τόσα προφίλ. Το 2013 στο Παρίσι είχα παρατηρήσει τους ανθρώπους στο δρόμο να κρατούν τα κινητά μπροστά τους τσεκάροντας τα νέα εν κινήσει. Και ήταν πολύ πρωτόγνωρο γιατί στην Ελλάδα τότε αυτό δεν συνέβαινε.
Την επόμενη χρονιά-κάπου στην Ελλάδα-μέσα σε ένα ταξί ο οδηγός διάλεγε εν κινήσει τραγούδια απ’ το youtube κρατώντας με το ένα χέρι το τιμόνι και με το άλλο το κινητό. Πήγε να χτυπήσει δυο φορές. Ήταν απ’ τις πρώτες φορές που είδα οδηγό να χρησιμοποιεί εφαρμογές κατά τη διάρκεια της οδήγησης. Σήμερα ξέρουμε όλοι τι συμβαίνει και με τους πεζούς και με τους οδηγούς.
Πριν πέντε χρόνια δεν ασχολούμουν ιδιαίτερα με τα μέσα και θυμάμαι έναν φίλο να μου λέει ότι με το που ξυπνήσει αρπάζει το κινητό του για να δει τα μηνύματα και τις ειδοποιήσεις. Αυτό μου είχε φανεί ένας αδιανόητος εθισμός. Το δικό μου κινητό-τότε-θα μπορούσε να βρίσκεται οπουδήποτε στο σπίτι κατά τη διάρκεια της νύχτας. Η μπαταρία μου δεν τέλειωνε και τόσο συχνά. Είχα και αναλογικό ξυπνητήρι.
Πριν πέντε χρόνια δεν έκανε κανείς μας σκρολάρισμα πριν κοιμηθεί. Σήμερα στο 2019 ξέρω ότι αυτό είναι κοινός τόπος. Ξυπνάμε, απαντάμε στα μηνύματα και βλέπουμε τις βραδινές αναρτήσεις. Ξαπλώνουμε για ύπνο και χαζεύουμε τις τελευταίες αναρτήσεις. Είναι μια εγκατεστημένη πια συνήθεια. Αλλά δεν ήταν πάντα έτσι, αυτό θέλω να θυμηθούμε. Δεν ξαπλώναμε πάντα με το κινητό δίπλα να φορτίζει, δεν το χρειαζόμασταν πάντα τόσο. Δε φοβόμασταν να μείνουμε από μπαταρία.
Δεν ήμασταν εξαρτημένοι τελικά.